İsrail’de 2.000 Yıllık Antik Balık Sosu Fabrikası Bulundu!

Romalıların ünlü balık sosu olan garum sosunun üretiminin yapıldığı bir Roma Dönemi fabrikası, İsrail’in güneyindeki Ashkelon şehri yakınlarında gün yüzüne çıkartıldı.

Antik kentin 2 km kadar dışında kurulu olan ve meşhur garum balık sosunun üretildiği fabrika kazı alanında, balık havuzları, sosun konulduğu fıçılar ve kavanozlar bulundu. Ek olarak bulunan şarap yapım üniteleri, Romalılar’dan sonra Doğu Romalıların fabrika kullanımına, şarap üretimi için devam ettiklerini gösterdi.

Uzmanlar, antik kaynaklara göre Romalılarda garum sosunun çok popüler olmasına rağmen, üretimine dair kalıntıların nadir olması ve genelde Batı Akdeniz’de özellikle İtalya ve İspanya’da görülmüş olması nedeniyle, İsrail’de bulunan fabrikanın çok önemli bir buluntu olduğunu söylediler.

Romalılar zamanında Anadolu dahil neredeyse bütün Akdenizde yaygın olarak kullanıldığı bilinen garum sosu, antik çağın en gözde soslarından birisiydi. Hazırlandığı bölgeye göre küçük değişiklikler göstermekle birlikte temelde küçük balıkların tamamı, büyük balıkların ise iç organları toplanır, toprak kaplarda veya büyük havuzlarda tuzlanır, bazı otlarla tatlandırılarak güneş altında 3-5 ay arası olgunlaşana kadar fermente edilirdi. Hazırlanan sos sadece balıklarda değil tüm etli yemeklerde ve çorbalarda kullanılırdı. Üretimi ve fermentasyonu esnasında keskin ve hoş olmayan bir koku yaydığı bilinen sos üretim tesisleri, hep yerleşim alanlarının uzağına kurulurdu.