Bilinen En Eski Bilgisayar, 2000 Yıllık Bir Gemi Batığında Bulundu!

120 yıl önce bulunan bir gemi batığındaki düzenek Antik Yunanların geliştirdiği bir nevi bilgisayar olabilir mi?

1901 Yılında Yunan sünger avcıları Girit Adası ile Mora Yarımadası arasında kalan Antikythera adası kıyısında tesadüf eseri oldukça eski bir gemi enkazı bulurlar. Araştırmalar sonrası buluntuların MÖ 50-80 yılları arasında battığı düşünülen 2 bin yıllık bir gemiye ait olduğu anlaşılır. Kazılar esnasında gemiden cam eşyalar, seramikler, mücevherler, mermer ve bronz heykeller olmak üzere büyük bir hazine kurtarılır. Tüm bu hazine ile birlikte bulunan yüzyıllarca tortu içinde kalmış bir ahşap kutu içerisindeki karmaşık bir çark düzeneği oldukça ilgi çekicidir. Antikhythera düzeneği olarak adlandırılan buluntu şimdiye kadar yapılmış en heyecan verici arkeolojik keşiflerden biri olarak taşıdığı gizemlerle birlikte günümüze kadar ulaşır.

Bilinen en eski çarklı düzenek olan Antikhythera düzeneğinin tam işlevi günümüze kadar anlaşılamamıştır. En yaygın olarak kabul edilen görüş, aygıtın ay, güneş ve diğer gök cisimlerinin hareketleri üzerine hesaplamalar yapan bir tür analog bilgisayar olduğu yönündedir. Bu nedenle bilinen en eski çarklı düzenek dünyanın ilk mekanik bilgisayarı olarak adlandırılır. MÖ 1. yüzyıla tarihlenen mekanizmanın Antik Yunanların ileri mühendislik becerileri ve etkileyici astronomi bilgilerinin bir ürünü olduğu kabul edilir.

Yıllar içerisinde düzenek detaylı anlaşılamamış olsa da sırrını çözmeye yönelik mekanizma üzerindeki çalışmalar sürdürülmektedir. Son dönemdeki ileri görüntüleme teknolojileri sayesinde düzeneğin içerisindeki antik metinlerin büyük bir kısmı deşifre edilir ve düzenek daha detaylı incelenir. Böylelikle düzenek hakkındaki yeni görüş olur. Bu görüşe göre düzenek ayın evrelerini, güneş, ay ve gezegenlerin zodyaktaki konumunu gösteren bir güneş ve ay takvimi olarak hizmet etmenin yanı sıra renk sinyalleri sayesinde gelecekteki bir tutulmayı da tahmin edebilmektedir.

Günümüzde, Antikythera düzeneğinin aslı, Yunanistan’ın Atina şehrindeki Ulusal Arkeoloji Müzesi’nde, yanında çalışır durumdaki bir kopyasıyla birlikte sergilenmektedir. Düzeneğin bir kopyası ise Amerika Montana’daki Amerikan Bilgisayar Müzesi’nde bulunmaktadır.