Hayatın Kaynağı Nedir? Dünya’da İlk Oksijen, Volkanik Patlamalarla mı Oluştu?

Yeni bir araştırmaya göre, tam 2,5 milyar yıl önce oluşan volkanik patlamalar, dünyadaki ilk oksijen oluşumunun kaynağı olabilir.

Bilimsel verilere göre, Dünya’nın 4,5 milyar yaşında olduğunu, ancak 2,5 milyar yıl kadar öncesine kadar atmosferinde oksijen gazı olmadığını biliyoruz. Yani, günümüzdeki insanoğlu, bir zaman makinesiyle, örneğin 3 milyar yıl öncesine gitmeye kalksa, kötü bir sürprizle karşılaşır, oksijen yokluğundan ötürü soluk alamaz ve dakikalar içerisinde ölürdü.

Dünya’da 2,5 milyar yıl önce oksijen oluşmasını, bilim adamları Büyük Oksidasyon Olayı olarak adlandırıyorlar. Bugün dünya gördüğümüz canlıların, eğer oksijen olmasaydı olmayacaklarını düşünecek olursak, Büyük Oksidasyon Olayı’nın ne denli önemli olduğunu daha iyi anlarız.

Peki bu olaya kadar Dünya’da hiç mi canlı yoktu? Eğer, bulunan en eski canlı fosilinin 3,5 milyar yıl öncesine tarihlendiğini hatırlarsak, bu soruya yanıtımız ‘elbette canlılar vardı’ olur. Hatta, oksijenin varlığından önce yaşayan tek hücreli ve bazı çok hücreli mikroorganizmaların, Büyük Oksidasyon Olayı’na önemli katkıları olduğu düşünülüyor.

Burada, Siyonabakteri adı verilen ve Büyük Oksidasyon Olayı’ndan önce de varlıklarını sürdüren çok hücreli mikroorganizmalara değinmek gerekir. Bazen göllerin ve denizlerin üzerinde mavi-yeşil bir tabaka oluşturan bu mikroskobik organizmaların, güneşten aldıkları enerjiyle fotosentez yaptıkları ve atık olarak çevreye oksijen saldıkları biliniyor.

Bazı uzmanlar, siyonobakterin yeryüzündeki ilk organizmalar arasında olduğuna ve geçmişlerinin 3,5 milyar yıl öncesine dayandığına inanıyor. Canlılar, oksijeni enerji kaynağı olarak kullanmaya başladıktan sonra daha aktif ve büyük hale geliyorlar. Hatta, iddialar doğru ise karmaşık canlıların ortaya çıkması siyonabakterilerin sayesinde oluşmuştur denebilir. Zira siyanobakterilerden, bitkiler ve hayvanlar, süngerler, solucanlar, balık ve nihayet insanın evriminin gerçekleştiğini savunan bilim insanları var.

Bu konuda yapılan son araştırma ise, günümüzden 2,5 milyar yıl önce gerçekleşen ani ve belirgin yer kabuğu hareketlerinin yeryüzünde yüzlerce volkan oluşumu tetiklediğini, havaların ısındığını ve atmosferik aşınma ile kayasal minerallerin çorak topraklara ve okyanusa yayıldığını, bunun okyanustaki siyanobakterileri ve karbon oluşumunu artırdığını, bunun da yeryüzündeki hayata ve büyük oksidasyona olanak sağlayan bazı diğer olayları tetiklediğini savunuyor.